หลากวิธีผสมผสาน ไม้ยืนต้น เข้าไปในระบบเกษตร

ไม้ยืนต้นมีความสำคัญอย่างยิ่งในระบบการปลูกพืชของประเทศเขตร้อน ซึ่งเดิมพื้นที่เกษตรกรรมส่วนใหญ่ล้วนเคยเป็นเป็นป่ามาก่อน

มีวิธีการหลากหลายวิธีในการฟื้นฟูระบบนิเวศเกษตรโดยเพิ่มไม้ยืนต้นกลับเข้าไปสู่พื้นที่ เพื่อเป็นที่อยู่อาศัยของแมลงที่เป็นประโยชน์ ให้ร่มเงา กันลม ดูดแร่ธาตุอาหารระดับลึกมาเป็นปุ๋ยธรรมชาติแก่พืชปลูก ใช้ประโยชน์จากเนื้อไม้ สมุนไพร หรือเพื่อประโยชน์ทางเศรษฐกิจ มากน้อยแตกต่างๆกัน แล้วแต่การคัดเลือกชนิดไม้ยืนต้นที่ปลูก ระบบการปลูก และการจัดการ

ตัวอย่างที่นิเวศเกษตรยกมาให้เห็น เป็นตัวอย่างทั้งในประเทศไทย และประเทศเขตร้อนอื่นๆ ทั้งที่เป็นระบบการจัดการแบบใหม่ และระบบแบบดั้งเดิม

สามารถนำมาปรับใช้ในแต่ละภูมินิเวศ และจัดการให้เหมาะสมกับสภาพทางกายภาพ เศรษฐกิจ และปัจจัยอื่นๆ

แต่ละแนวทางล้วนมีข้อดี ข้อจำกัด และควรค้นคว้า ศึกษา เพราะการปลูกไม้ยืนต้นต้องอาศัยเวลาและการจัดการที่เหมาะสม

ไม่มีรูปแบบสำเร็จรูปใดๆที่เหมาะสมกับพื้นที่ของเรา เท่ากับรูปแบบ/ระบบที่ปรับปรุงพัฒนาขึ้นในพื้นที่ของเราเอง